Jan en Rick Overesch
Net iets buiten het Overijsselse Raalte vind je de biologische boerderij Overesch. Daar verbouwt de familie Overesch al sinds 1994 biologische gewassen. In 2003 volgde de logische stap om ook met de varkens over te gaan op biologisch. Vader Jan, zoon Rick en hun drie medewerkers boeren zo duurzaam mogelijk. De gewassen dienen deels als voer voor de varkens en de stalmest gebruiken ze weer om uit te rijden over de gewassen. Ook gebruiken ze restromen om verspilling tegen te gaan. “Zo is de cirkel rond!”
In de jaren 90 verbouwden Jan Overesch en zijn vrouw groenten in hun eigen moestuin. Chemische bestrijdingsmiddelen gebruikten ze niet. “Dat zou eigenlijk ook bij onze andere gewassen op de boerderij moeten kunnen”, dachten ze. Ook al was de vraag naar bioproducten in die tijd nog niet echt hoog, ze namen toch de stap om met al hun akkers over te gaan op biologische productie. “Al snel bleek dat deze manier van landbouw helemaal bij ons past.”
Varkens
Na deze overgang ontstond de behoefte om ook met de varkens over te schakelen naar biologisch. Er volgde een grote verbouwing en in 2003 startten vader Jan en zoon Rick met hun biologische varkenshouderij. “Ik was toen bijna klaar met de Hoge Landbouwschool en kon mijn vader helpen met de overgang. Dat was natuurlijk een grote stap!”, vertelt Rick. Nu – een aantal jaren later – genieten de varkens elke dag van hun relaxmomentjes in de stal, de weidegang en de overheerlijke modderpoel. “Het is heel mooi om de varkens zo te zien. Onze dieren behouden hun krulstaart. Bij ons hebben ze genoeg afleiding en ruimte om te spelen.” Eens in de tien dagen leveren Rick en Jan een aantal varkens aan De Groene Weg. Dat zorgt bij de familie voor een gerust gevoel. “Het is fijn dat je afspraken voor op de lange termijn maakt. Dat geeft aan beide kanten zekerheid. En de opbouw van de prijs is eerlijk: dat zorgt voor een stukje rust.”
“Onze insteek in het verleden was om zelf voer voor onze varkens te produceren”, vertelt zoon Rick. “Nu is onze mening daarover wel iets veranderd. Wij vinden dat je hoogwaardige producten van het land beter aan de mens kunt voeren. De restproducten die daarbij ontstaan en waar we als mens niks mee kunnen vormt prima varkensvoer. Zonde om weg te gooien dus.” Zo werken Jan en Rick ook met de reststromen van sojaproductie: “De sojabonen worden uitgeperst voor het maken van sojaproducten. Het papje dat overblijft is perfect geschikt voor de groei van onze varkens. Zonder toevoegingen uiteraard, anders is er immers geen sprake meer van biologisch. Soja voor de menselijke consumptie en een mooi restproduct als varkensvoer, een win-win situatie. “Voor de rest voeren we onze varkens met tarwezetmeel. Uit de tarwe worden suikers en zetmeel gehaald waar weer allerlei producten worden gemaakt, snoepgoed bijvoorbeeld. Wat overblijft is een prima vervanger voor tarwe, zodat je minder hoogwaardige tarwe aan de varkens hoeft te voeren.”
Biologische kringloop
Naast de varkenshouderij hebben de twee ook een akkerbouwbedrijf. “We verbouwen aardappelen, artisjokken, asperges, granen, pompoenen, suikermaïs en spelt.” Het telen van de gewassen zorgt voor extra werk, maar het helpt Jan en Rick ook. “Het zorgt voor evenwicht. De stalmest van de dieren gebruiken we voor de groenten en granen op het land. Een biologische kringloop dus!” Alle producten van het land zijn te koop in hun biologische boerderijwinkel. Daar verkopen ze niet alleen groenten en fruit, maar ook andere biologische producten, zoals melk, eieren, brood, koeken, vlees en vis. Sommige afkomstig van andere collega’s. De winkel is van dinsdag tot en met zaterdag geopend.
Duurzaamheid
Langs de akkers heeft de familie een aantal bloemstroken aangelegd. “Die trekken vogels aan. Zo bestrijden we insecten en plagen, en telen we de gewassen zo natuurlijk mogelijk. Duurzaamheid staat bij ons op de boerderij op plaats 1. Ons dak ligt bijvoorbeeld vol met zonnepanelen voor onze eigen energievoorziening. We proberen het zo goed en natuurlijk mogelijk te doen.”
Het weiland met modderpoel grenst aan een weg waar veel fietsers en wandelaars langskomen. “In de zomer zien we daar veel mensen even stoppen om te kijken naar de varkens. Iedereen vindt het mooi om te zien.” Daarnaast heeft Overesch een heuse skybox op de boerderij. “Die is dagelijks geopend van 10:00 uur tot 16:00 uur. Vanuit de skybox kan iedereen kijken naar de vleesvarkens die lekker liggen te ontspannen. Verder geven we rondleidingen aan schoolklassen of tijdens bedrijfsuitjes. Daarbij besteden we ook altijd even aandacht aan onze tentoonstelling waarop je de verschillen tussen de biologische en gangbare landbouw kunt zien.”